ประวัติความเป็นมาของสถาบันอนุญาโตตุลาการ

สถาบันอนุญาโตตุลาการ จัดตั้งขึ้นตั้งแต่ พ.ศ. 2533 เดิมใช้ชื่อว่า สำนักงานอนุญาโตตุลาการ เป็นหน่วยงานระดับกอง สังกัดสำนักงานส่งเสริมงานตุลาการ กระทรวงยุติธรรม ต่อมาเมื่อมีการแยกศาลยุติธรรมออกจากกระทรวงยุติธรรม ตั้งแต่วันที่ 20 สิงหาคม 2543 โดยศาลยุติธรรมมีประธานศาลฎีกาเป็นผู้นำของศาลยุติธรรม และมีเลขาธิการสำนักงานศาลยุติธรรมเป็นผู้บริหารสำนักงานศาลยุติธรรม ซึ่งเป็นหน่วยงานราชการอิสระ มีฐานะเป็นนิติบุคคล ทำให้ในปัจจุบันสถาบันอนุญาโตตุลาการ เป็นกลุ่มงานสังกัดอยู่ในสำนักระงับข้อพิพาท สำนักงานศาลยุติธรรม มีหน้าที่และความรับผิดชอบ ดังนี้

ดำเนินการส่งเสริมและประสานงานการดำเนินการระงับข้อพิพาททางแพ่งและพาณิชย์โดยการประนอมข้อพิพาทและการอนุญาโตตุลาการ เป็นฝ่ายเลขานุการให้แก่คณะอนุญาโตตุลาการ ในระหว่างการดำเนินกระบวนพิจารณา เช่น เตรียมห้องประชุม การประสานวันว่างเพื่อนัดพร้อมกับทุกฝ่าย การบันทึกคำพยาน การสรุปประเด็น ค้นคว้าข้อกฎหมาย คำพิพากษาศาลฎีกาหรืออื่นๆ เพื่อทำความเห็ประกอบการพิจารณาทำคำชี้ขาด

ดำเนินการระงับข้อพิพาทที่เกิดขึ้นจากการทำธุรกรรมพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์

ดำเนินการขึ้นทะเบียนอนุญาโตตุลาการและผู้ประนอมข้อพิพาท

ดำเนินการอนุญาโตตุลาการที่ศาลส่งมา

ให้คำปรึกษาและความเห็นเกี่ยวกับการดำเนินกระบวนพิจารณาชั้นอนุญาโตตุลาการ

ปฏิบัติงานร่วมกับ หรือสนับสนุนการปฏิบัติงานของหน่วยงานอื่นๆ ที่เกี่ยวข้องหรือที่ได้รับมอบหมาย

ข้อแนะนำในการให้คำปรึกษาเกี่ยวกับอนุญาโตตุลาการ

ในการให้คำปรึกษาและความเห็นเกี่ยวกับการดำเนินกระบวนการพิจารณาชั้นอนุญาโตตุลาการแก่หน่วยงานราชการ หน่วยงานเอกชน และประชาชนทั่วไป ผู้ให้คำปรึกษาควรทราบข้อมูล และภาพรวมของการระงับข้อพิพาทโดยวิธีอนุญาโตตุลาการ ดังนี้

นอกจากการระงับข้อพิพาทโดยวิธีการเจรจาต่อรอง การไกล่เกลี่ยข้อพิพาท และการดำเนินการทางศาลแล้ว ยังมีการระงับข้อพิพาทโดยวิธีอนุญาโตตุลาการอีกทางหนึ่งที่คู่สัญญาทั้งสองฝ่ายสามารถที่จะดำเนินการระงับข้อพิพาทที่เกิดขึ้นได้ แต่การระงับข้อพิพาท โดยวิธีอนุญาตุลาการจะเกิดขึ้นได้ก็ต่อเมื่อคู่สัญญามีการตกลงที่จะมอบข้อพิพาทที่เกิดขึ้นระหว่างกันให้บุคคลที่สาม หรือที่เรียกว่า "อนุญาโตตุลาการ" เป็นผู้ตัดสินชี้ขาด

การระงับข้อพิพาททางการค้าโดยวิธีอนุญาโตตุลาการอาจกระทำได้ตั้งแต่เมื่อมีข้อพิพาทเกิดขึ้น โดยผู้คัดค้านยังมิได้ฟ้องคดีต่อศาลหรืออาจกระทำได้แม้ในขณะที่ข้อพิพาทเป็นคดีในศาลแล้วหรืออาจดำเนินการโดยสถาบันอนุญาโตตุลาการที่คู่พพิพาทตกลงกันใช้บริการ ทำให้การอนุญาโตตุลาการสามารถแบ่งได้เป็นหลายประเภทโดย อาจแบ่งตามขั้นตอนในการระงับข้อพิพาทว่าเป็นคดีอยู่ในศาล หรือแบ่งตามวิธีการระงับข้อพิพาทว่าดำเนินการ